Vidi kôd stranice Ljubičasti pigment 23

{{Infookvir kemijski spoj
| formula                = <chem> C34H22Cl2N4O2 </chem>
| slika                  = C.I. Pigment Violet 23.svg
| slika_opis             = 
| slika1                 = 
| slika_opis1            = 
| IUPAC nomenklatura     = Ljubičasti pigment 23
| ostala imena           = 9,19-diklor-5,15-dietil-5,15-dihidrodiindolo <br/> [2,3-c: 2' , 3'-n] trifenodioksazin, <br/> C.I. 51319 <br/> Karbazolni ljubičasti pigment 
| CAS                    = 215247-95-3
| EC                     = 606-790-9
| UN                     = 
| RTECS                  = 
| molarna masa           = 589,48 g·mol<sup>−1</sup> 
| molekulska masa        = 
| izgled                 = Tamnoljubičasta krutina
| gustoća                = 
| tališteK               = 
| tališteC               = 385 ºC   
| vrelišteK              = 
| vrelišteC              = 
| tlak para              = 
| topljivost             = 
| dipolni moment         = 
| slika2                 =
| slika_opis2            = 
| oblik molekule         = 
| izvor znkops           = 
| znakovi opasnosti      = 
| NFPA 704               = 
}}

'''Ljubičasti pigment 23''' ili '''pigment ljubičaste 23''' je [[organski spoj]] koji je prisutan na [[tržište|tržištu]] (komercijalni pigment). Član je heterocikličkih spojeva iz obitelji dioksazina, ali izvedenih iz [[karbazol]]a.<ref>Chamberlain, Terence "Dioxazine violet pigments" from High Performance Pigments Edited by Smith, Hugh M. 2002, 185–194. {{DOI|10.1002/3527600493.ch12}}</ref> Priprema se [[kondenzacija|kondenzacijom]] kloranila i 3-amino-N-etilkarbazola. Ima centrosimetričnu kutnu strukturu.<ref>Panina, N.; van de Ven, R.; Verwer, P.; Meekes, H.; Vlieg, E.; Deroover, G. "Polymorph prediction of organic pigments" Dyes and Pigments 2008, volume 79, 183–192.</ref> Dugi niz godina, struktura je pogrešno određena kao da ima "linearnu strukturu" (EC broj 228-767-9, CAS RN 6358-30-1) koja se razlikuje u smislu fuzije prstena karbazola.<ref>{{cite book |author=Heinrich Zollinger |title=Color Chemistry Syntheses, Properties, and Applications of Organic Dyes and Pigments |url=https://books.google.com/books?id=0Ynge4E5rqYC&pg=PA118&dq=pigment+violet+23+structure |year=2003 |publisher=John Wiley & Sons |isbn=3-906390-23-3 |pages=118}}</ref> Ljubičasti pigment 23 pripravlja se kondenzacijom anilina s kloranilom. ref name=Ullmann>Horst Tappe, Walter Helmling, Peter Mischke, Karl Rebsamen, Uwe Reiher, Werner Russ, Ludwig Schläfer and Petra Vermehren "Reactive Dyes"in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2000, Wiley-VCH, Weinheim. {{DOI|10.1002/14356007.a22_651}}</ref>
[[datoteka:DioxazineFrChloranil.png|mini|250px|lijevo|Sintetski put do dioksazinskih boja poput ljubičastog pigmenta 23.]]
== Karbazol ==
{{glavni|Karbazol}}

'''Karbazol''' ([[Latinski jezik|lat]]. ''carbo'': ugljen + [[Francuski jezik|franc]]. ''azote'': [[dušik]]) ili '''dibenzopirol''' (C<sub>6</sub>H<sub>4</sub>)<sub>2</sub>NH, je bezbojni, kristalni heterociklički spoj, netopljiv u vodi i slabo topljiv u većini organskih otapala. Karbazol se nalazi uz [[antracen]] u [[katran]]u [[kameni ugljen|kamenog ugljena]]. Služi u [[Sinteza (kemija)|sintezi]] [[bojilo|bojila]], [[eksploziv]]a, umjetnih [[smola]] te kao [[Konzervansi|konzervans]] za [[guma|gumu]].<ref>{{Citiranje weba |url=https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=30439 |title=karbazol |work=Hrvatska enciklopedija |publisher=Leksikografski zavod Miroslav Krleža |year=}}</ref>

== Dioksazinski pigmenti ==
{{glavni|Pigment}}

Među [[ljubičasta|ljubičastim]] organskim pigmentima posebno se ističu dioksazinski pigmenti. Osnovna struktura jedinica u njihovoj molekuli jest oksazin, odnosno dioksazin supstituiran u objema vanjskim [[Aromatski spojevi|aromatskim]] jezgrama. Od dioksazin pigmenata najpoznatiji je '''karbazolni ljubičasti pigment''' (C.I. PV 23, 51 319) koji se u strukturnom smislu može predstaviti kao dvostruki kondenzat oksazina i karbazola. Njegove su odlike snažna (intenzivna) ljubičasta boja, vrlo dobra postojanost na svjetlu, prema [[toplina|toplini]] i [[atmosferilije|atmosferilijama]], te dobra otpornost prema većini [[otapalo|otapala]]. To je tržišno vrlo cijenjeni ljubičasti pigment, koji se u prvom redu mnogo upotrebljava za nijansiranje [[ftalocijanin]]skog plavog pigmenta u crvenkasti ton, te kao dodatak [[Bijeli pokrivni pigment|bijelim pigmentima]] za [[nalič]]e ili [[sintetika|sintetske materijale]], od kojih se traži osobito postojana bijela boja.<ref>"Tehnička enciklopedija" ('''Boje i lakovi'''), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.</ref>

== Izvori ==
{{izvori}}

{{Hrvatska enciklopedija – autorska prava}}

[[Kategorija:Pigmenti]]