Vidi kôd stranice Električna otpornost i provodnost

{{Točnost}}
[[datoteka:Otpor.svg|mini|288px|desno|Električna otpornost jest [[električni otpor]] [[žica|žice]] presjeka 1 [[Četvorni metar|mm<sup>2</sup>]] i [[duljina|duljine]] 1 [[metar|m]].]]

'''Električna otpornost''' (oznaka ''ρ''), zastarjeli naziv '''specifični električni otpor''', [[fizikalna veličina|fizikalna je veličina]] koja opisuje svojstvo [[tvar]]i da se opire protjecanju [[električna struja|električne struje]]. Električna otpornost recipročna je električnoj provodnosti. Može se odrediti [[mjerenje]]m [[električni otpor|električnoga otpora]] ''R'', [[duljina|duljine]] [[električni vodič|električnog vodiča]] u smjeru električne struje ''l'' i [[ploština|ploštine]] njegova poprečnog presjeka ''S'', to jest:

:<math> \rho = \frac{R \cdot S}{l}</math>

[[Mjerna jedinica]] električne otpornosti je [[om]][[metar]] (Ωm).

Najmanju električnu otpornost imaju [[Supravodljivost|supravodiči]], potom [[električni vodič]]i, [[poluvodič]]i i [[elektrolit]]i, a najveću [[električni izolator]]i. Osim o vrsti [[tvar]]i otpornost ovisi i o primjesama u tvari, [[temperatura|temperaturi]], strukturi tvari, tako na primjer otpornost [[voda|vode]] u tekućem stanju jako ovisi o [[koncentracija|koncentraciji]] otopljenih [[soli]] ([[ukupne otopljene tvari]]).<ref>{{Citiranje weba |url=https://www.enciklopedija.hr/natuknica.aspx?ID=69719 |title=električna otpornost |work=Hrvatska enciklopedija |publisher=Leksikografski zavod Miroslav Krleža |year=2017.}}</ref>

== Električna provodnost ==
'''Električna provodnost''' (oznaka ''σ''), zastarjeli naziv '''specifična električna vodljivost''', [[fizikalna veličina|fizikalna je veličina]] koja opisuje svojstvo tvari da [[Električna vodljivost|provodi električnu struju]]. Električna provodnost recipročna je električnoj otpornosti. Može se odrediti mjerenjem [[Električna vodljivost|električne vodljivosti]] ''G'', duljine električnog vodiča u smjeru električne struje ''l'' i ploštine njegova poprečnog presjeka ''S'', to jest:

:<math> \sigma = \frac{G \cdot l}{S}</math>

Mjerna jedinica električne provodnosti je [[simens]] po metru (S/m).

Najveću električnu provodnost imaju [[Supravodljivost|supravodiči]], potom [[električni vodič]]i, [[poluvodič]]i i [[elektrolit]]i, a najmanju [[električni izolator]]i. Osim o vrsti tvari provodnost ovisi i o primjesama u tvari, temperaturi, strukturi tvari, na primjer provodnost vode u tekućem stanju jako ovisi o koncentraciji otopljenih soli ([[ukupne otopljene tvari]]).<ref>{{Citiranje weba |url=https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=69718 |title=električna provodnost |work=Hrvatska enciklopedija |publisher=Leksikografski zavod Miroslav Krleža |year=2017.}}</ref>

=== Električna otpornost i provodnost nekih tvari ===
Lista ispod pokazuje električnu otpornost, električnu provodnost i temperaturni koeficijent električnog otpora za različite materijale na 20&nbsp;[[Celzij|°C]] (293 [[Kelvin|K]]):

{| class="wikitable sortable"
|-
! [[Materijal]]
! data-sort-type="number" | ρ (Ω·m) kod 20&nbsp;°C
! data-sort-type="number" | σ (S/m) kod 20&nbsp;°C
! data-sort-type="number" | Temperaturni koeficijent <br /> električnog otpora <br /> (K<sup>−1</sup>)
! class="unsortable"| Izvori
|-
|[[Grafen]] || 1,00 x 10<sup>−8</sup>|| 1,00 x 10<sup>8</sup> ||−0,000 2||<ref name="UMDnews">[https://newsdesk.umd.edu/scitech/release.cfm?ArticleID=1621 Physicists Show Electrons Can Travel More Than 100 Times Faster in Graphene], [https://web.archive.org/web/20130919083015/https://newsdesk.umd.edu/scitech/release.cfm?ArticleID=1621 date=September 19, 2013]. Newsdesk.umd.edu (2008-03-24). Retrieved on 2014-02-03.</ref>
|-
|[[Srebro]]|| 1,59 x 10<sup>−8</sup> || 6,3 x 10<sup>7</sup> ||0,003 8||<ref name="serway">{{cite book |author=Raymond A. Serway |title=Principles of Physics |edition=2nd |year=1998 |publisher=Saunders College Pub |location=Fort Worth, Texas; London |isbn=0-03-020457-7 |page=602}}</ref><ref name="Griffiths">{{cite book |title=Introduction to Electrodynamics |publisher=Prentice Hal] |year=1999 |isbn=0-13-805326-X |edition=3rd |location=Upper Saddle River, New Jersey |page=286 |chapter=7. Electrodynamics |oclc=40251748 |author=David Griffiths |editor=Alison Reeves |origyear=1981}}<!--| accessdate = 2006-01-29 --></ref>
|-
|[[Bakar (element)|Bakar]]|| 1,68 x 10<sup>−8</sup> || 5,96 x 10<sup>7</sup> || 0,003 862 ||<ref name="Giancoli">{{cite book |title=Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics |publisher=Prentice Hall |year=2009 |isbn=0-13-149508-9 |edition=4th |location=Upper Saddle River, New Jersey |page=658 |chapter=25. Electric Currents and Resistance |author=Douglas Giancoli |editor=Jocelyn Phillips |origyear=1984}}<!--| accessdate = 2013-03-04 --></ref>
|-
|[[Žarenje|Žareni]] [[Bakar (element)|bakar]] || 1,72 x 10<sup>−8</sup> || 5,8 x 10<sup>7</sup> || 0,003 93 ||<ref>[https://archive.org/details/copperwiretables31unituoft Copper wire tables : United States. National Bureau of Standards : Free Download & Streaming : Internet Archive]. Archive.org (2001-03-10). Retrieved on 2014-02-03.</ref>
|-
|[[Zlato]] || 2,44 x 10<sup>−8</sup> || 4,11 x 10<sup>7</sup> || 0,003 4 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Aluminij]] || 2,82 x 10<sup>−8</sup> || 3,5 x 10<sup>7</sup> || 0,003 9 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Kalcij]] || 3,36 x 10<sup>−8</sup> || 2,98 x 10<sup>7</sup> || 0,004 1 ||
|-
|[[Volfram]] || 5,60 x 10<sup>−8</sup> || 1,79 x 10<sup>7</sup> ||  0,004 5 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Cink]]|| 5,90 x 10<sup>−8</sup> || 1,69 x 10<sup>7</sup> || 0,003 7 ||<ref>[http://physics.mipt.ru/S_III/t Physical constants] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111123121944/http://physics.mipt.ru/S_III/t |date=23. studenoga 2011. }}. (PDF format; see page 2, table in the right lower corner). Retrieved on 2011-12-17.</ref>
|-
|[[Nikal]]|| 6,99 x 10<sup>−8</sup> || 1,43 x 10<sup>7</sup> || 0,006 ||
|-
|[[Litij]]|| 9,28 x 10<sup>−8</sup> || 1,08 x 10<sup>7</sup> || 0,006 ||
|-
|[[Željezo]]|| 9,71 x 10<sup>−8</sup> || 1,00 x 10<sup>7</sup> || 0,005 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Platina]]|| 1,06 x 10<sup>−7</sup> || 9,43 x 10<sup>6</sup> || 0,003 92 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Kositar]]|| 1,09 x 10<sup>−7</sup> || 9,17 x 10<sup>6</sup> || 0,004 5 ||
|-
|[[Ugljični čelik]] (1010)|| 1,43 x 10<sup>−7</sup> || 6,99 x 10<sup>6</sup> ||||<ref>[http://www.matweb.com/search/DataSheet.aspx?MatGUID=025d4a04c2c640c9b0eaaef28318d761 AISI 1010 Steel, cold drawn]. Matweb</ref>
|-
|[[Olovo (element)|Olovo]]|| 2,20 x 10<sup>−7</sup> || 4,55 x 10<sup>6</sup> || 0,003 9 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Titanij]]|| 4,20 x 10<sup>−7</sup> || 2,38 x 10<sup>6</sup> || 0,003 8 ||
|-
| Električni čelik <br /> s usmjerenim zrnom || 4,60 x 10<sup>−7</sup> || 2,17 x 10<sup>6</sup> ||||<ref>{{cite web |url=http://www.jfe-steel.co.jp/en/products/electrical/catalog/f1e-001.pdf |title=JFE steel |format=PDF |accessdate=2012-10-20}}</ref>
|-
| Manganin || 4,82 x 10<sup>−7</sup> || 2,07 x 10<sup>6</sup> || 0,000 002 ||<ref name="giancoli">{{cite book |author=Douglas C. Giancoli |title=Physics: Principles with Applications |edition=4th |year=1995 |publisher=Prentice Hall |location=London |isbn=0-13-102153-2}}<br>(see also [http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Tables/rstiv.html Table of Resistivity]. hyperphysics.phy-astr.gsu.edu)
</ref>
|-
|[[Konstantan (legura)|Konstantan]]|| 4,90 x 10<sup>−7</sup> || 2,04 x 10<sup>6</sup> || 0,000 008 ||<ref>John O'Malley (1992) ''Schaum's outline of theory and problems of basic circuit analysis'', p. 19, McGraw-Hill Professional, {{ISBN|0-07-047824-4}}</ref>
|-
|[[Nehrđajući čelik]] (18/8 CrNi) || 6,90 x 10<sup>−7</sup> || 1,45 x 10<sup>6</sup> || 0,000 94 ||<ref>Glenn Elert (ed.), [http://hypertextbook.com/facts/2006/UmranUgur.shtml "Resistivity of steel"], ''The Physics Factbook'', retrieved and 16 June 2011.</ref>
|-
|[[Živa]]|| 9,80 x 10<sup>−7</sup> || 1,02 x 10<sup>6</sup> || 0,000 9 ||<ref name="giancoli"/>
|-
| Kromnikal || 1,10 x 10<sup>−6</sup> || 6,7 x 10<sup>5</sup> || 0,000 4 ||<ref name="serway"/>
|-
| GaAs || od 1,00 x 10<sup>−3</sup> do 1,00 x 10<sup>8</sup> || od 1,00 x 10<sup>−8</sup> do 10<sup>3</sup> || ||<ref name="Ohring">{{cite book |author=Milton Ohring |title=Engineering materials science, Volume 1 |edition=3rd |year=1995 |page=561 |isbn=0125249950 |publisher=Academic Press}}</ref>
|-
|[[Ugljik]] ([[Amorfna tvar|amorfni]])|| od 5,00 x 10<sup>−4</sup> do 8,00 x 10<sup>−4</sup> || od 1,25 x 10<sup>3</sup> do 2 x 10<sup>3</sup> || −0.0005||<ref name="serway"/><ref>Y. Pauleau, Péter B. Barna, P. B. Barna (1997) ''Protective coatings and thin films: synthesis, characterization, and applications'', p. 215, Springer, {{ISBN|0-7923-4380-8}}.</ref>
|-
|[[Ugljik]] ([[grafit]]) || od 2.50 x 10<sup>−6</sup> do 5.00x 10<sup>−6</sup> || od 2,00 x 10<sup>5</sup> do 3,00 x 10<sup>3</sup>|| ||<ref name="Pierson">Hugh O. Pierson, ''Handbook of carbon, graphite, diamond, and fullerenes: properties, processing, and applications'', p. 61, William Andrew, 1993 {{ISBN|0-8155-1339-9}}.</ref>
|-
|[[Germanij]] || 0,46 || 2,17 || − 0,048 ||<ref name="serway"/><ref name="Griffiths"/>
|-
|[[Morska voda]] || 0,20 || 4,80 || ||<ref>[http://www.kayelaby.npl.co.uk/general_physics/2_7/2_7_9.html Physical properties of sea water] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180118072121/http://www.kayelaby.npl.co.uk/general_physics/2_7/2_7_9.html |date=18. siječnja 2018. }}. Kayelaby.npl.co.uk. Retrieved on 2011-12-17.</ref>
|-
|[[Bazen]]ska [[voda]] || od 0,333 do 0,40 || od 0,25 do 0,30 ||||<ref>[http://chemistry.stackexchange.com/questions/28333/electrical-conductivity-of-pool-water]. chemistry.stackexchange.com</ref>
|-
|[[Pitka voda]] ||od 20 do 2 000 || od 5,00 x 10<sup>−4</sup> do 5,00 x 10<sup>−2</sup> || ||
|-
|[[Silicij]] || 6.40 x 10<sup>2</sup> || 1,56 x 10<sup>−3</sup> || -0,075 ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Drvo (materijal)|Drvo]] || od 1.00 x 10<sup>3</sup> do 1,00 x 10<sup>4</sup> || od 10<sup>−4</sup> do 0<sup>−3</sup> ||||<ref name="Transmission Lines data">[http://www.transmission-line.net/2011/07/electrical-properties-of-wood-poles.html Transmission Lines data]. Transmission-line.net. Retrieved on 2014-02-03.</ref>
|-
|[[Destilirana voda]] || 1,80 x 10<sup>5</sup> || 5,50 x 10<sup>−6</sup> || ||<ref>{{cite journal |doi=10.1021/jp045975a |title=De-Gassed Water is a Better Cleaning Agent |year=2005 |author1=R. M. Pashley |author2=M. Rzechowicz |author3=L. R. Pashley |author4=M. J. Francis |journal=The Journal of Physical Chemistry B |volume=109 |pmid=16851085 |issue=3 |pages=1231–8}}</ref>
|-
|[[Staklo]]|| od 1,00 x 10<sup>11</sup> do 1,00 x 10<sup>15</sup> || od 10<sup>−11</sup> do 10<sup>−15</sup> || ||<ref name="serway"/><ref name="Griffiths"/>
|-
|Tvrda [[guma]] || 1,00 x 10<sup>13</sup> || 10<sup>−14</sup> || ||<ref name="serway"/>
|-
|Suho [[Drvo (materijal)|drvo]] || od 1,00 x 10<sup>14</sup> do 1,00 x 10<sup>16</sup> || od 10<sup>−16</sup> do 10<sup>−14</sup> ||||<ref name="Transmission Lines data"/>
|-
|[[Sumpor]]|| 1,00 x 10<sup>15</sup> || 10<sup>−16</sup> || ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Zrak]]|| od 1,30 x 10<sup>14</sup> do 3,30 x 10<sup>14</sup> || od 3 x 10<sup>−15</sup> do 8 x 10<sup>−15</sup> || ||<ref>{{cite journal |doi=10.1029/2007JD009716 |title=Effect of relative humidity and sea level pressure on electrical conductivity of air over Indian Ocean |year=2009 |author1=S. D. Pawar |author2=P. Murugavel |author3=D. M. Lal |journal=Journal of Geophysical Research |volume=114 |pages=D02205 |bibcode=2009JGRD..11402205P}}</ref>
|-
| [[Dijamant]] || 1,00 x 10<sup>12</sup> || 10<sup>−13</sup> || ||<ref>Lawrence S. Pan, Don R. Kania, ''Diamond: electronic properties and applications'', p. 140, Springer, 1994 {{ISBN|0-7923-9524-7}}.</ref>
|-
| [[Kremen]]o [[staklo]] || 7,50 x 10<sup>17</sup> || 1,30 x 10<sup>−18</sup> || ||<ref name="serway"/>
|-
|[[Polietilentereftalat|PET]]|| 1,00 x 10<sup>21</sup> || 10<sup>−21</sup> || ||
|-
|[[PTFE|Teflon]]|| od 1,00 x 10<sup>23</sup> do 1,00 x 10<sup>25</sup> || od 10<sup>−25</sup> do 10<sup>−23</sup> || ||
|}

== Izvori ==
{{izvori}}

{{Hrvatska enciklopedija – autorska prava}}

[[Kategorija:Fizikalne veličine]]
[[Kategorija:Elektrotehnika]]